Thơ của Bob Dylan - Bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Viết Thắng

Bob Dylan (tên thật là Robert Allen Zimmerman, sinh ngày 24 tháng 5 năm 1941) – là ca sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ, nhà văn, nhà thơ Mỹ, người đoạt Giải Nobel Văn học năm 2016. Nhiều bài hát của ông như “Blowin' in the Wind” và “The Times They Are a-Changin'” đã trở thành những bài thánh ca của các phong trào đòi dân quyền cũng như phong trào chống chiến tranh ở Mỹ. Theo thăm dò của tạp chí Rolling Stone – là nhân vật quan trọng thứ hai (sau nhóm The Beatles) trong lịch sử âm nhạc.

Tiểu sử:

Robert Allen Zimmerman sinh ở Duluth, bang Minnesota trong một gia đình buôn bán nhỏ. Cha là Abram Zimmerman và mẹ là Beatrice Stone là những người tích cực tham gia công tác của một cộng đồng Do Thái nhỏ tại đây. Ông bà nội là những người Do Thái nhập cư sang Mỹ năm 1905 từ Odessa (nay là Ukraine), ông bà ngoại cũng là người Do Thái sang Mỹ năm 1902 từ Litva. Năm 1947, cha của Robert bị bệnh bại liệt, và gia đình chuyển đến thị trấn Hibbing. Thời nhỏ Robert nghe rất nhiều các chương trình nhạc Blues trên đài. Cậu bé đặc biệt ấn tượng với âm nhạc dân gian của Hank Williams và Woody Guthrie. Năm lên mười tuổi Robert sáng tác những bài thơ đầu tiên của mình. 

Khi học ở trường trung học, Robert hát nhạc dân gian trong các quán cà phê và quán bar. Năm 1959, Robert vào học Đại học Minnesota và bắt đầu tham gia các câu lạc bộ tại Minneapolis và St. Paul. Năm 1960, khi cảm thấy chán học cậu đến New York hát trong các quán bar và câu lạc bộ đêm ở thành phố, chơi đàn guitar và thổi harmonica. Phát hành vào tháng 2 năm 1962, album đầu tay “Bob Dylan”, ngoại trừ hai bài hát của riêng mình, là các bài hát dựa theo các làn điệu dân gian cổ điển và các bài Blues.Khoảng thời gian này, từ tháng 8 năm 1962, ca sĩ trẻ bắt đầu lấy nghệ danh Bob Dylan.

Album thứ hai, “The Freewheelin' Bob Dylan”, được ra mắt vào tháng 3 năm 1963 đánh dấu sự trưởng thành của Dylan trong cả vai trò ca sĩ lẫn người viết nhạc. Rất nhiều ca khúc trong album được coi là những sáng tác phản chiến.

“The Freewheelin 'Bob Dylan” đã trở thành một bước ngoặt trong lịch sử âm nhạc dân gian và là một hiện tượng nổi bật và quan trọng trong văn hóa và xã hội. Nếu trong album đầu tiên, chỉ có hai bài hát được viết bởi Dylan thì ở album thứ hai, ngược lại, những người khác chỉ có hai bài hát (bài dân ca Mỹ “Corrina, Corrina” và “Honey, Just Allow Me One More Chance” của Henry Thomas được Dylan làm lại). Câu chuyện của bài hát nổi tiếng “Masters of War” cũng rất thú vị. Bob Dylan sáng tác phần lời của bài hát còn phần nhạc dựa theo giai điệu của bài dân ca Anh “Nottamun Town” (Thị trấn Nottamun). Bằng cách như vậy làn điệu dân ca mang lại cho bài hát chống chiến tranh một tầng sâu, biến nó thành bài hát chống chiến tranh thực sự. 

Tháng 6 năm 1966, Bob Dylan bị tai nạn xe máy, bị gãy xương sườn và cổ, đôi khi mất trí nhớ. Chỉ đến cuối năm này mới dậy được khỏi giường. Sau vụ tai nạn, Dylan không xuất hiện trước công chúng, ngoại trừ một vài lần bất khả kháng và không đi lưu diễn trong nhiều năm.

Trong các năm 1965-1966 Bob Dylan viết cuốn tiểu thuyết thực nghiệm “Tarantula” (xuất bản năm 1971), trong đó ông sử dụng một kỹ thuật văn học được biết đến với tên gọi là “dòng ý thức” (Stream of consciousness)… 

Trong hơn 5 thập niên hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp Bob Dylan giành được nhiều thành công vang dội với vô vàn các giải thưởng, trong đó có các giải Grammy, giải Pulitzer, giải Oscar, giải của các tổ chức xã hội cũng như của Tổng thống Mỹ, mà giải thưởng gần đây nhất là giải Nobel Văn học 2016. 

Trong suốt sự nghiệp âm nhạc của mình ông sử dụng nhiều nghệ danh như: Elston Gunnn, Blind Boy Grunt, Bob Landy, Robert Milkwood Thomas, Lucky Wilbury, Boo Wilbury, Jack Frost, Sergei Petrov. Nhưng nghệ danh có được sự nổi tiếng khắp thế giới chính là Bob Dylan, nhiều người cho rằng ông lấy tên của nhà thơ xứ Uên Dylan Thomas làm họ của mình. 

Về đời tư, Bob Dylan kết hôn hai lần và có năm đứa con. 

Tiếng Việt lần đầu tiên có bản dịch của Nguyễn Viết Thắng với 10 bài hát nổi tiếng nhất của Bob Dylan. 

Danh sách đĩa nhạc:

1.Bob Dylan (1962)

2.The Freewheelin' Bob Dylan (1963)

3.The Times They Are a-Changin' (1964)

4.Another Side of Bob Dylan (1964)

5.Bringing It All Back Home (1965)

6.Highway 61 Revisited (1965)

7.Blonde on Blonde (1966)

8.John Wesley Harding (1967)

9.Nashville Skyline (1969)

10.Self Portrait (1970)

11.New Morning (1970)

12.Pat Garrett & Billy the Kid (1973)

13.Dylan (1973)

14.Planet Waves (1974)

15.Blood on the Tracks (1975)

16.The Basement Tapes (1975)

17.Desire (1976)

18.Street Legal (1978)

19.Slow Train Coming (1979)

20.Saved (1980)

21.Shot of Love (1981)

22.Infidels (1983)

23.Empire Burlesque (1985)

24.Knocked Out Loaded (1986)

25.Down in the Groove (1988)

26.Oh Mercy (1989)

27.Under the Red Sky (1990)

28.Good as I Been to You (1992)

29.World Gone Wrong (1993)

30.Time Out of Mind (1997)

31.Love and Theft (2001)

32.Modern Times (2006)

33.Together Through Life (2009)

34.Christmas in the Heart (2009)

35.Tempest (2012)

36.Shadows in the Night (2015)

37.Fallen Angels (2016)

Xem tiếp 11 bài hát đã dịch lời Việt:

..........................................

...................................

ĐỂ CHO EM CẢM NHẬN ĐƯỢC TÌNH ANH

Khi mưa rơi vào gương mặt của em

Thì cả thế gian này cũng đều như vậy

Bằng vòng tay ấm nồng anh ôm lấy

Để cho em cảm nhận được tình anh.

Khi những ngôi sao trong đêm tối cháy lên

Không có ai bên mình lau cho em giọt lệ

Anh muốn ôm em cả triệu năm có lẻ

Để cho em cảm nhận được tình anh.

Anh biết rằng em chưa quyết định cho mình

Nhưng anh chẳng bao giờ làm cho em sai cả

Anh biết rằng từ ngày chúng mình gặp gỡ

Không phân vân, em đã sống trong lòng.

Nếu anh đói, thành màu xanh hoặc đen

Và anh u buồn bước đi trên đường phố

Thì anh đây sẽ vẫn không làm gì cả

Để cho em cảm nhận được tình anh.

Giờ những cơn bão trên biển đang hoành hành

Và trên con đường của những điều tiếc nuối

Ngọn gió của đổi thay tự do và hoang vu thổi

Em chưa từng gặp ai người giống được như anh.

Anh muốn em hạnh phúc, biến mơ ước của em

Thành hiện thực và anh sẽ làm tất cả

Anh đi cùng trời cuối đất cũng chỉ vì em đó 

Để cho em cảm nhận được tình anh.  

Make You Feel My Love

When the rain is blowing in your face

And the whole world is on your case

I could offer you a warm embrace

To make you feel my love

When the evening shadows and the stars appear

And there is no one there to dry your tears

I could hold you for a million years

To make you feel my love

I know you haven’t made your mind up yet

But I would never do you wrong

I’ve known it from the moment that we met

No doubt in my mind where you belong

I’d go hungry, I’d go black and blue

I’d go crawling down the avenue

There’s nothing that I wouldn’t do

To make you feel my love

The storms are raging on the rollin’ sea

And on the highway of regret

The winds of change are blowing wild and free

You ain’t seen nothing like me yet

I could make you happy, make your dreams come true

Nothing that I wouldn’t do

Go to the ends of the earth for you

To make you feel my love.